Kredietrisico’s beperken? Zet deze 4 stappen
Terug naar overzicht
blog

23 procent van de Belgische ondernemingen zijn spookbedrijven

Maar liefst 350.000 Belgische ondernemingen bestaan enkel op papier en voeren geen echte activiteit uit. Dat is het verdict van een grootschalig onderzoek van Graydon België. Dit soort bedrijven vormen een makkelijke prooi voor fraudeurs die erop uit zijn om eerlijke handelaars op te lichten.

Onderzoek

“Een spookbedrijf is geen zwart-witverhaal”, zo vertelt Eric Van den Broele, senior onderzoeker bij Graydon. “Als je echter non-activiteit vaststelt, of een risico daarop, dan is de kans groot dat het om een bedrijf gaat waar eigenlijk niets gebeurt en dat geen reden van bestaan heeft.”

De meest voor de hand liggende manier om spookbedrijven op te speuren, is nakijken welke ondernemingen niet tijdig hun jaarrekening indienen. Dat zijn er al liefst 130.000. Toch is deze definitie nog te strikt. Want er zijn ook bedrijven die elk jaar dezelfde jaarrekening indienen. Dus door andere parameters in het onderzoek op te nemen, zoals welke ondernemingen ontvangen geen facturen, lijstte Graydon niet minder dan 370.000 potentiële spookbedrijven op.

“Vervolgens schakelden we jobstudenten in om bij wijze van steekproef 2.500 van deze bedrijven nader te onderzoeken door contact op te nemen of het bedrijf zelfs ter plaatse te bezoeken.”

Het resultaat: bij 95% van deze bedrijven vonden de studenten geen enkel teken van leven. “Daarom durven we uitgaan van 350.000 spookbedrijven”, besluit Van den Broele.

Jaarrekening

Een belangrijke kanttekening is dat niet elk bedrijf dat zijn jaarrekening te laat indient, een spookbedrijf is. Sterker nog: in 2018 diende slechts 56,59 procent van de Belgische ondernemingen haar jaarrekening tijdig in. In theorie moet een bedrijf zijn jaarrekening binnen 30 dagen na goedkeuring en uiterlijk binnen zeven maanden na afsluiten van het boekjaar indienen bij de Nationale Bank. Dat percentage blijft behoorlijk stabiel. Ondanks automatisering, professionalisering en een grotere dreiging van gerechtelijke ontbinding, schommelt het percentage aan tijdige neerleggingen al enkele jaren tussen de 55 en 56 procent.

“Dat bedrijven hun jaarrekening niet tijdig indienen, is vaak geen goed teken”, zo vertelt Van den Broele nog. “Bij Graydon hanteren we een lijst van dertien zogenaamde knipperlichten om een faillissement te voorspellen.” Het belangrijkste knipperlicht na aanslepende schulden bij de RSZ, zo stelt Van den Broele, is twee jaar op rij geen jaarrekening indienen. “Van alle bedrijven die gedurende 24 maanden geen jaarrekening indienden, ging in 2017 maar liefst 22 procent failliet.”

Wettelijke ontbinding

Sinds 2017 zorgt een nieuwe wet voor een snellere opruim van spookbedrijven. Deze wet werkt in drie stappen:

  1. Het openbaar ministerie of een belanghebbende, bijvoorbeeld een concurrent, kan al na één laattijdige indiening van de jaarrekening de ontbinding van een bedrijf aanvragen.
  2. Na deze aanvraag heeft het geviseerde bedrijf drie maanden de tijd om de situatie te regulariseren.
  3. Na deze termijn spreekt de kamer van handelsonderzoek van de rechtbank van koophandel er zich definitief over uit.

Deze nieuwe wet heeft in 2018 al een spectaculair effect met meer dan 5.000 ontbindingen in de eerste tien maanden van het jaar. Dat is goed nieuws: een spookbedrijf dat ontbonden wordt, kan niet meer in malafide handen vallen.

Meer dan 80 procent van deze afgesloten ondernemingen liggen in Wallonië. Antwerpen is de enige Vlaamse stad in de top vijf.

Maar is een nieuwe wetgeving voldoende? Lees hier de opinie van Eric Van den Broele, senior onderzoeker bij Graydon.

Gelijkaardige publicaties